Tembung

Tembung yaiku reroncening tetembungan kang ngemu teges lan ngandharaken wedharing gagasan.

Jinis-jinis Tembung :

1. Tembung Aran : meja, kursi, bolpen, setip, garisan, potelot.
2. Tembung Kriya : nggawa, turu, tuku, tindak, takok, teka.
3. Tembung Wilangan : sak lusin, sak kodi, siji, loro, telu, sak unting, sak ember.
4. Tembung Sesulih : dheweke, aku, koe.
5. Tembung Kahanan : ayu, bagus, abang, ciut, amba, jembar.
6. Tembung Panyilah : si, sang, ingkang, kang, wara, gus, den.
7. Tembung Panggandheng : dene, banjur, lan, ananging.
8. Tembung Ancer : ing, saka, sadhuwuring, sajrone, sabare.
9. Tembung Wuwuhan : banget, mbranang, pas, padha, persis.
10. Tembung Lok/Panyeru : wah, sukur, byur, plung, dor.

Tembang Macapat Pangkur

Nimas Ratu Kalinyamat

Tilar wisma sumengka angganing wukir

Tapa wuda sinjang rambut

Aneng gunung nDanaraja

Apratignya tan arsa tapihan ingsun

Yen tan antuk adiling Hyang

Patine sedulur mami

Tembang Macapat Megatruh

Sigra milir sang gethek sinangga bajul

Kawan dasa kang njageni

Ing ngarsa miwah ing pungkur

Tanapi ing kanan kiring

Sang gethek lampahnya alon

Tembang Macapat Sinom

Rujak Jeruk

Angadhang ing tengah lawang

Rajang-rajang iris-iris

Kawula reracik rujak

Tan kendhat tansah cecawis

Mugi dadiya jampi

Rujake kinecer jeruk

Ing layah lambah-lambah

Gula jawa lombok rawit

Ora suwe bapakne thole wis teka

Tembang Macapat Asmarandana

Anjasmara ari mami

Mas mirah kulaka warta

Dasikmu tan wurung layon

Aneng kutha Probolingga

Prang tandhing lan wurukisma

Karya mukti wong ayu

Pen kakang pamit palastra

Tembang Macapat Dhandhanggula

Semut ireng anak-anak sapi

Kebo bongkang nyabrang ing bengawan

Keyong gondhang trak sungute

Timun pikulan wolu

Surabaya geger kepati

Geger wong moyak macan

Den wadhahi bumbung

Alun-alun Kartasura

Gajah meta cinancang wit sidagori

Mati cineker ayam

Tembang Macapat Pucung

 Ilmu iku

Ilmu iku kelakone kanthi laku

Lekase lawan kas

Tegese kas nyantosani

Setya budya pangekese dur angkara

Tembang Macapat Kinanthi

Padha gulangen ing kalbu

Ing sasmita amrih lantip

Aja pijir mangan nendra

Kaprawiran den kaesthi

Pesonen sarira nira

Cegah dhahar lawan guling

Tembang Macapat Gambuh

Tugu Klaten

Ing Klaten papanipun

Madeg tugu kang dhuwur lan agung

Tugu tenun asri kasawang yen wengi

Tugu Pandhawa ing Sungkur

Tugu pahlawan wingking GOR

Tembang Macapat Gambuh

Soun Krupuk Tahu

Soun krupuk lan tahu

Wonten ngriki kathah pabrikipun

Tahu pethak eco pun dhahar mawi mi

Dene lawuhipun krupuk

Soun pun adamel soto

Tembang Macapat Gambuh

Ngawèn

Saka Tulung mengidul

Wonten papan Ngawèn namanipun

Yen mengalor iku tekan Boyolali

Dene Ngawèn karo Tulung

Tengahe ana Jatinom

Tembang Macapat Gambuh

Polanharjo Misuwur

Polanharjo misuwur

Kathah umbul saged adus kungkum

Kangge girah toyanipun bening resik

Mangga sami dhateng ngumbul

Kondhangipun Umbul Punggok

Tembang Macapat Gambuh

Si Kidang Umbagipun

Si kidang umbagipun

Ngandelaken kebat lompatipun

Pan si gajah ngendelaken ageng inggil

Ula ngandelaken iku

Mandine kalamun nyakot

Tembang Macapat Gambuh

Ana Pocapanipun

Ana pocapanipun

Adiguna adigang adigung

Pan adigang kidang adigung pan esthi

Adiguna ula iku

Telu pisan mati samyoh

Tembang Macapat Gambuh

Tutur Bener Puniku

Tutur bener puniku

Sayektine apantes tiniru

Nadyan metu saking wong sudra papeki

Lamun becik nggone muruk

Iku pantes sira anggo

Tembang Macapat Gambuh

Aja Nganti Kebanjur

Aja nganti kebanjur

Sabarang polah kang nora jujur

Yen kebanjur sayekti kojur tan becik

Becik ngupayaa iku

Ing pitutur kang sayektos

Tembang Macapat Gambuh

Gambuh ( Sekar Gambuh )

Sekar gambuh ping catur

Kang cinatur polah kang kalantur

Tanpa tutur katula-tula katali

Kadaluwarsa katutuh

Kapatuh pan dadi awon